ZAMEK ORAWSKI, ORAWSKA KOLEJKA LEŚNA– SKARBY SŁOWACJI
Wystawa pod patronatem Dyrektora Instytutu Słowackiego
w Warszawie - Adriána Kromki
Muzeum Okręgowe Zamek Królewski w Sandomierzu zaprasza na wernisaż wystawy 4 grudnia (środa), godz. 13.00
Wstęp wolny
***
Zamek Orawski to najczęściej odwiedzany słowacki zabytek kultury i historii. Został zbudowany na skale, wznoszącej się 112 metrów nad rzeką Orawą w miejscowości Oravský Podzámok. Pierwsza pisemna
wzmianka o Zamku pochodzi z 1267 roku. W trakcie swoich dziejów należał do wielu rodów szlacheckich i był wielokrotnie przebudowywany. W 1800  roku został strawiony przez pożar. Po pożarze
Komposesorat Orawski, czyli zarząd dóbr w skład którego wchodzili mężowie siedmiu córek palatyna Juraja Thurzona, odbudował zamek. W 1868 roku założono na Zamku Orawskim jedno z pierwszych, a więc
najstarszych, słowackich muzeów. W XX wieku przeprowadzono remont generalny połączony z renowacją zamku. W latach 2003-2005 odrestaurowano mieszczącą się na Zamku kaplicę św. Michała, która
zdobyła prestiżową nagrodę „Zabytek roku 2005“. W kaplicy św. Michała znajdują się działające barokowe organy, które poddano restauracji w latach 2006-2012. W 2008 odnowiono ekspozycję
przyrodniczą i archeologiczną oraz zamontowano zewnętrzne oświetlenie Zamku Orawskiego. Na parterze Pałacu Thurzonów, po przeprowadzonych w latach 2014-2015 pracach restauratorskich,
udostępniono do zwiedzania Skarbiec Zamku Orawskiego, w którym znajdują się wyjątkowe eksponaty z zasobów Muzeum Orawskiego. Od 2013 do 2018 roku trwał remont
pierwszej kondygnacji nadziemnej Pałacu Thurzonów, w trakcie którego odkryto niespotykane i cenne renesansowe malowidła, stanowiące unikat na skalę europejską. W latach 2017-2018 odnowiono w ramach projektu
budynek tzw. Fary, w którym obecnie znajduje się nowoczesna multimedialna ekspozycja _Torfowiska Orawy_. Do wyboru są trzy trasy zwiedzania zamku: mała, podstawowa i duża. Zwiedzający z kraju i zza
granicy mogą bezpłatnie ściągnąć na swoje telefony komórkowe aplikację – oprowadzanie po zamku, dostępną w sześciu wersjach językowych oraz dostosowaną dla osób ze specjalnymi potrzebami.
Podczas głównego letniego sezonu turystycznego są organizowane dla zwiedzających liczne wydarzenia kulturalne oraz nocne tematyczne zwiedzania zamku, które są przeznaczone dla rodzin z dziećmi, dzieci
i młodzieży w wieku szkolnym, studentów, seniorów, a także innych grup. Zamek Orawski jest czynny przez cały rok za wyjątkiem kwietnia.
***
Orawska Kolejka Leśna
Orawska wąskotorowa kolejka leśna, z wyjątkowym rozwiązaniem technicznym, jakim jest systemem zakosów, została zbudowana w latach 1914-1918 przez Komposesorat Orawski. Przy jej budowie pracowali włoscy
jeńcy wojenni. Początkowo służyła do przewozu drewna z Orawy na Kysuce. Wszczytowym okresie Kysucko-Orawska Kolejka Leśna miała długość 110 km. Do czasów obecnych zachowało się tylko 11 km na trasie Chmúra
– Beskyd –  Tanečník, z czego 3,5 km to wyremontowany odcinek po orawskiej stronie. W 2008 roku Orawska Kolejka Leśna została uroczyście otarta i udostępniona dla zwiedzających. W trzy lata
później zaczęła nią także jeździć odrestaurowana lokomotywa parowa Gontkulák, która w 2018 roku obchodziła 90 lat. Pasażerowie mogą przejechać się wyremontowanym odcinkiem, który zaczyna się na
stacji Tanečník, prowadzi przez Bajkowy Las aż do stacji Przełęcz Beskyd na wysokości 935 m n.p.m. Podczas krótkiego postoju na Przełęczy Beskyd mogą wejść na 13 metrową wieżę widokową,
zwiedzić drewnianą góralską chatę oraz przejść się ścieżką edukacyjną wzdłuż trasy kolejki. Orawska Kolejka Leśna kursuje niemal przez cały rok. Na terenie należącej do Orawskiej Kolejka
Leśnej stacji Tanečník znajduje się ekspozycja historii kolejki leśnej pod tytułem „Muzeum na szynach“, czyli wagon przystosowanyna cele wystawiennicze, Dom Rzemiosła oraz ekspozycja taboru
kolejowego.
***

Autorzy : Miroslav Knap (1973) mieszka i tworzy w Tvrdošínie. Zajmuje się malarstwem i grafiką artystyczną, ekslibrisem, ilustrowaniem książek oraz grafiką użytkową. W latach 1988-1991 uczęszczał do Średniej
Szkoły Artystyczno-Przemysłowej w Kremnicy (na kierunek przestrzennej i plastycznej obróbki metali), a w latach 1991-1997 studiował na Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Bratysławie (Wydział Grafiki i
Ilustracji Książkowej pod kierunkiem prof. D. Kállaya). W 1994 był na stażu w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Obecnie jest nauczycielem sztuk plastycznych w szkołach artystycznych w Nižnej na
Orawie,  Trstenej i Tvrdošínie. Miał kilka samodzielnych wystaw oraz uczestniczył w wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Za swoją twórczość otrzymał wiele międzynarodowych nagród i wyróżnień.

Michal Pišný (1977) mieszka i tworzy w Martine. W latach 1992-1997 uczęszczał do Średniej Szkoły Zawodowej w Žilinie, kształcąc się w zawodzie fotografa. W latach 1996-1998 pracował jako fotograf w
Słowackim Muzeum Narodowym w Martine. Do 2002 roku był operatorem w Telewizji Turiec oraz Telewizji Sever. W 2004 roku otworzył własne reklamowe studio fotograficzne. Michal Pišný od wielu lat
współpracuje także z Muzeum Orawskim im. P. O. Hviezdoslava i jest jego „nadwornym” fotografem.