Muzeum Okręgowe w Sandomierzu zaprasza na wystawę pt.: „Rozmiłowani w srebrnym kurze” – tradycje Krakowskiego Bractwa Kurkowego. Wernisaż odbędzie się w piątek, 18 marca o godz. 17.00 w sandomierskim Zamku.

  Krakowskie Bractwo Kurkowe powstało w XIII w., kiedy Kraków na mocy przywileju lokacyjnego księcia Bolesława Wstydliwego (1226-1279) uzyskał zgodę na ufortyfikowanie miasta. Nakładało to na mieszczan ważny obowiązek samodzielnej obrony wznoszonych obwarowań. Mieszczanie, zajmujący się rzemiosłem lub handlem, musieli się przekształcić w sprawnych obrońców znających żołnierskie rzemiosło, aby w razie zagrożenia stanąć na murach z bronią w ręku. I dla tej potrzeby powstało ponadcechowe Bractwo Kurkowe. Nazwa tej organizacji pochodzi od najważniejszej konkurencji strzeleckiej jaką było strzelanie do drewnianego kura. Kto celnie strzelał i strącił ostatni fragment ptaka zostawał królem kurkowym. Z upływem lat zmieniały się społeczne funkcje bractwa, niemniej charakter i formy podstawowej działalności bractw kurkowych, chociaż z konieczności uwspółcześnione przetrwały w ogólnym zarysie niezmienione.
   Na wystawie „Rozmiłowani w srebrnym kurze” prezentujemy tylko część bogatych zbiorów Krakowskiego Bractwa Kurkowego. Ekspozycja została podzielona na dwie części: jedna przedstawiająca tradycję i kulturę bractwa prezentowana jest w zamku, a druga bardziej ukierunkowana na pokazanie braci jako obrońców miasta w ratuszu sandomierskim.
   W części „zamkowej” znalazło się ponad 20. portretów królów kurkowych „panujących” w XIX i na pocz. XX wieku, a także insygnia władz bractwa m.in. laska królewska, berło prezesa, łańcuchy wiceprezesów, laski i łańcuchy marszałków. Dużą grupę zabytków stanowią tzw. „klejnoty” czyli medale, numizmaty i drobne wyroby rzemiosła artystycznego, które - zgodnie ze zwyczajem - abdykujący król kurkowy ofiarował na pamiątkę dla kura. Dużą atrakcją są stroje świty króla kurkowego ufundowane w 1909 r. przez jednego z „ptasich władców” - Józefa Kuleszę, właściciela zakładu kamieniarskiego. Niewątpliwie najważniejszym klejnotem tej części wystawy jest srebrny kur będący symbolem bractwa.
   W części „ratuszowej” znalazły się eksponaty przedstawiające braci kurkowych jako obrońców miasta. Można tu zobaczyć cykl gwaszy Zygmunta Wiercicka, przedstawiający widoki obwarowań Krakowa według stanu z przełomu XVIII/XIX wieku. Dużą grupę stanowi uzbrojenie bractwa na przestrzeni wieków: kusze, halabardy, moździerze oraz strzelby. Całości dopełniają pamiątkowe tarcze strzeleckie i wzorowane na nich okrągłe obrazy tzw. tonda upamiętniające ważne wydarzenia z życia bractwa np.: wizytę na Celestacie cesarza Franciszka Józefa w 1851 r.
   Prezentowane na wystawie strzeleckie pamiątki, pochodzcą z kolekcji Bractwa Kurkowego ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, dają świadectwo pięknych i bogatych tradycji krakowskiego mieszczaństwa i jego przynależności od wielu wieków do nurtu kultury europejskiej. Wszystkie prezentowane eksponaty.

   ***
   Wernisaż wystawy „Rozmiłowani w srebrnym kurze” - tradycje Krakowskiego Bractwa Kurkowego odbędzie się w piątek, 18 marca o godz. 17.00 w sandomierskim Zamku.
Scenariusz wystawy, komisarz wystawy: Jolanta Smuniewska
Aranżacja i wydawnictwa: Bogumiła Gancarz
Wystawa czynna będzie do 19 czerwca 2011 r.

/oprac.: Jolanta Smuniewska, kustosz Muzeum Okręgowego w Sandomierzu/