Spotkanie z cyklu „Byli wśród nas”
Serdecznie zapraszamy na spotkanie z cyklu „Byli wśród nas” poświęcone sylwetce Leona Wilkońskiego, społecznika, pasjonata starożytności, kolekcjonera i pierwszego kustosza Muzeum w Sandomierzu.
Spotkanie odbędzie się 24 października br. o godz. 17.00 w sandomierskim Zamku.
***
Leon Wilkoński h. Odrowąż urodził się 25 czerwca 1874r. w Nieżynie w Rosji. Gimnazjum ukończył w Czernihowie, a następnie studiował w Instytucie Ekonomicznym w Moskwie. Życie zawodowe związał z bankowością. Pracował w bankach w Batumi i Nowogrodzie Wielkim, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej , a później w Banku Polskim w Grodnie. Na emeryturę przeszedł w 1925r. Rok później osiedlił się w Sandomierzu. Od wczesnej młodości pasjonował się archeologią i numizmatyką. Będąc w Rosji zgromadził duży zbiór zabytków archeologicznych i numizmatycznych, przede wszystkim polskich. Należał m.in. do Piotrogradzkiego Koła Miłośników Przeszłości Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami oraz Towarzystwa Miłośników Starożytności w Nowogrodzie Wielkim. Był także członkiem – korespondentem Cesarskiego Towarzystwa Archeologicznego. Brał udział w zjazdach archeologicznych organizowanych na terenie Rosji europejskiej, na których wygłaszał referaty. W 1920 r. został członkiem Państwowej Komisji Opieki nad Zabytkami Sztuki i Kultury, z ramienia której, zajmował się inwentaryzacją zabytków z zakresu budownictwa, rzeźby, malarstwa, bibliotek, archiwów itp., znajdujących się w Grodnie i w powiecie grodzieńskim, stanowiących własność Skarbu Państwa R.P., duchowieństwa, instytucji i osób prywatnych.
Mieszkając w Sandomierzu włączył się w działalność sandomierskiego Oddziału P.T.K., a od 1927r. został kustoszem zbiorów w Muzeum Ziemi Sandomierskiej. Funkcję tą pełnił do wybuchu II wojny światowej. Jako kustosz oddał nieocenione zasługi dla rozwoju powstałego Muzeum. M. in. zinwentaryzował zbiory archeologiczne i założył księgi inwentarzowe, a także wykonał katalog wszystkich zabytków archeologicznych. Zajmował się także pozostałymi zbiorami, inwentaryzując i dokumentując muzealia przyrodnicze, numizmatyczne i etnograficzne. Jednakże najwięcej czasu poświęcał swojej pasji jaką była archeologia i numizmatyka. Prowadził poszukiwania i prace wykopaliskowe na terenie miasta i najbliższej okolicy. Największym jego sukcesem w tej dziedzinie było zabezpieczenie i przebadanie grobu ciałopalnego z okresu wpływów rzymskich, odkrytego we wrześniu 1928r. na Krakówce. Wyniki swoich prac zawarł w rozprawie „Grób ciałopalny z okresu wczesnorzymskiego z Krakówki pod Sandomierzem”, zamieszczonej w Wiadomościach Archeologicznych , tom XV w 1938r. Bardzo aktywnie uczestniczył w życiu krajowego środowiska muzealniczego, biorąc udział w Zjazdach Muzeologów w Poznaniu /1933r./ ,w Wilnie / 1934r./ i we Lwowie / 1937r./.
Leon Wilkoński zmarł 5 marca 1948r. w Sandomierzu i tu został pochowany w rodzinnym grobie, u boku żony, na Cmentarzu Katedralnym. Mimo, iż nie pochodził z tego miasta dużą część swojego życia poświęcił na propagowanie jego walorów krajobrazowych oraz zabytków pradziejowych i historycznych.