IV Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
W dniu 7 marca 2014 roku tj. 65. rocznicy śmierci mjr. Hieronima Dekutowskiego i sześciu jego podkomendnych w sandomierskim Zamku oraz Instytucie Teologicznym odbędą się spotkania z dr Ewą Kurek - "MAJOR ZAPORA - ŻOŁNIERZ NIEZŁOMNY".
10:00 (dla młodzieży), sandomierskiZamek
17:00 Instytut Teologiczny, ul. Mariacka 9
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – święto państwowe obchodzone corocznie 1 marca, poświęcone pamięci żołnierzy antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia, ustanowione na mocy ustawy sejmowej. W 2001 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę, w której uznał zasługi organizacji i grup niepodległościowych, które po zakończeniu II wojny światowej zdecydowały się na podjęcie nierównej walki o suwerenność i niepodległość Polski. Było to pierwsze tej rangi uhonorowanie żołnierzy zbrojnego podziemia antykomunistycznego.
W 2009 roku organizacje kombatanckie, skupione wokół Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych, reprezentującego takie organizacje, jak: Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, wsparte przez opolskie władze samorządowe, zwróciły się o ustalenie dnia 1 marca Dniem Żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia.
Inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia nowego święta podjął w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński. Uzasadnienie dołączone do projektu ustawy głosiło, że ustanowienie święta:
jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny (...). Narodowy Dzień pamięci „Żołnierzy Wyklętych” to także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu na długie lata.
Po śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego prezydent Bronisław Komorowski podtrzymał projekt. Pierwsze czytanie projektu ustawy odbyło się w dniu 2 lutego 2011 roku. Ustawę w głosowaniu poparły niemal jednogłośnie wszystkie parlamentarne kluby poselskie (za przyjęciem ustawy głosowało 406 spośród 417 obecnych posłów, 8 było przeciw, 3 się wstrzymało). Przyjęta przez Sejm ustawa trafiła pod obrady Senatu 4 lutego 2011 roku. Senat przyjął ustawę bez poprawek. Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę w dniu 9 lutego 2011 roku. Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr 32, poz. 160 z 15 lutego 2011 roku.
EWA KUREK - kielczanka, doktor historii, absolwentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, jest reżyserem pięciu filmów dokumentalnych oraz autorką wielu artykułów i siedmiu książek poświęconych drugiej wojnie światowej; dwie książki Ewy Kurek zostały przetłumaczone na język angielski i wydane w USA. Wyniki swych badań nad problemem stosunków polsko-żydowskich Ewa Kurek prezentowała na międzynarodowych kongresach naukowych oraz podczas wykładów, między innymi w Yad Vashem w Jerozolimie (1988), Princeton University w USA (1993), Columbia University w USA (2007). Wstęp do książki „Dzieci żydowskie w klasztorach” napisał Prof. Jan Karski, odznaczony pośmiertnie najwyższym odznaczeniem Stanów Zjednoczonych za zasługi w ratowaniu polskich Żydów.
KSIĄŻKI:
1. Ucieczka z zesłania, Wyd. Edition Spotkania, Paryż 1985 oraz w latach 1986-1989 wydawana przez wydawnictwa podziemne pod nazwiskiem Marii Byrskiej; pod nazwiskiem Ewa Kurek wydana przez Wyd. Clio, Lublin 1997.
2. Gdy klasztor znaczył życie, Wyd. „Znak”, Kraków 1992; kolejne polskie wydania ze wstępem Prof. Jana Karskiego pod tytułem: Dzieci żydowskie w klasztorach, Wyd. Clio, Lublin 2000; Wydawnictwo Gaudium, Lublin 2004.
3. Your Life is Worth Mine, tłumaczenie angielskie ze wstępem Prof. Jana Karskiego Wyd. Hippocrene Books, New York 1997;
4. Żydzi, Polacy, czy po prostu ludzie..., Wyd. Takt, Lublin 1992; Żydzi, Polacy, czy po prostu ludzie – 18 lat później, Lublin 2010.
5. Zaporczycy 1943-1949, Wyd. Clio, Lublin 1995; wydanie II Lublin 2005.
6. Zaporczycy – Relacje Tom I-V, [tomy źródeł do dziejów partyzantki AK-WiN na Lubelszczyźnie w latach 1944-1956], wstęp i redakcja, Wyd. Clio, Lublin 1997-2000.
7. Zaporczycy w fotografii 1944-1956, Wyd. Clio, Lublin 2001; wydanie drugie: Lublin 2009.
8. Poza granicą solidarności – stosunki polsko-żydowskie 1939-1945, Wyd. WSU Kielce 2006; wydanie II – Wydawnictwo „Clio” Lublin 2008; tłumaczenie na język angielski:
9. Polish-Jewish Relations 1939-1945 – Beyond The Limits of Solidarity, Bloomington, USA, 2012.
FILMY :
1. Major Zapora, TV Lublin 1996 - scenariusz i reżyseria.
2. AK – Tryptyk Lubelski, TV Lublin 1997 - scenariusz i reżyseria.
3. Chłopska wojna – Olek 1939-1956, TV Lublin 1998 - scenariusz i reżyseria.
4. Mord w Owczarni, TVP Lublin 1998 - scenariusz i reżyseria.
5. Kto ratuje jedno życie..., TVP II, Warszawa 1998 - scenariusz i reżyseria.